مطالعه و درس خواندن همچون سایر فعالیت‌ها نیاز به تمرین و تکرار دارد. یادگیری نحوه صحیح مطالعه به شما کمک می‌کند که بتوانید مطالب را به راحتی یاد بگیرید و کمتر دچار مشکل فراموشی شوید. شاید برای شما هم پیش آمده باشد که چندین بار یک مطلب را خوانده باشید اما سر جلسه امتحان کلا همه چیز را فراموش کرده و اوضاع برخلاف خواسته‌های شما پیش رفته باشد.
دلیل این امر استفاده از روش نادرستی است که برای مطالعه انتخاب کرده‌اید. در این مقاله بررسی خواهیم کرد که نحوه صحیح مطالعه به ویژه برای دانش آموزان کنکوری به هنگام مطالعه کتاب درسی به چه صورت است و چه عواملی باعث افزایش کیفیت مطالعه شما خواهند شد. تکنیک‌های مطالعه صحیح نیز سبب افزایش آگاهی شما برای داشتن مطالعه ای درست و باکیفیت خواهد شد.
بنابراین اگر دوست دارید که قدرت یادگیری خود را افزایش دهید و آینده درخشانی برای خود رقم بزنید از شما دعوت می‌کنیم که در ادامه با ما همراه باشید.
چرا باید اصول مطالعه درست را یاد بگیریم؟
قبل از اینکه نحوه درست مطالعه را با هم مرور کنیم بهتر است درباره اهمیت این موضوع بیشتر بدانید. مطالعه صحیح و اصولی فواید بسیار زیادی برای شما دارد و کمک خواهد کرد تا بتوانید عملکرد بهتری از خود به نمایش بگذارید. مهم‌ترین فواید مطالعه اصولی و درست عبارت‌اند از:
- یادگیری را برای شما آسان‌تر خواهد کرد.
- مدت زمان مطالعه را کاهش می‌دهد.
- راحت‌تر می‌توانید مطالب مهم و ضروری در ذهن خود نگه دارید.
- مطالعه صحیح باعث می‌شود که کمتر مطالب را فراموش کنید.
- درصد موفقیت شما در آزمون‌ها را افزایش خواهد داد.
- قدرت یادگیری و تمرکز را افزایش داده و کمک می‌کند که ذهن شما فعال‌تر از قبل باشد.
مطالعه درست و اصولی ضامن موفقیت شما در آزمون کنکور و سایر امتحانات است بنابراین باید نحوه صحیح مطالعه را یاد بگیرید. با درک اهمیت و فواید حاصل از مطالعه درست به شما کمک خواهد کرد که راحت‌تر در مسیر مطالعه صحیح قرار بگیرید و تلاش مضاعفی برای بهبود کیفیت مطالعه خود داشته باشید.
نحوه صحیح مطالعه به چه صورت است؟
یادگیری مطالب درسی نیاز به مطالعه صحیح و اصولی دارد. اگر نحوه صحیح مطالعه را به صورت کامل یاد بگیرید و عملی کنید خواهید توانست قدرت یادگیری خود را افزایش داده و مطالب درسی را برای همیشه در ذهن خود نگه دارید. بهترین روش مطالعه در دنیا با اصلاح SQ3R است که شامل 5 مرحله اصلی می‌باشد. با یادگیری این روش پیشرفت چشمگیری در یادگیری مطالب خواهید داشت و می‌توانید با استراتزی درستی مطالعه کنید. روش مطالعه SQ3R عبارت است از:
- پیش مطالعه (Survey)
- سوال کردن (Question)
- مطالعه ریزبینانه و دقیق (Read)
- یادآوری مطالب برای آمادگی بیشتر (Recall)
- مرور مطالب (Review)
مرحله اول و حیاتی: پیش مطالعه
اولین قدم شما برای شروع مطالعه، مرور کلی و سریع تمام موضوعات کتاب است. مرحله پیش مطالعه که با عنوان تندخوانی نیز شناخته می‌شود به شما کمک خواهد کرد که یک دید کلی از مفاهیم کتاب داشته باشید. تندخوانی شامل نگاه کلی به فصل‌های کتاب، موضوعات اصلی و فرعی داخل کتاب است. پیش مطالعه اهمیت بسیار زیادی دارد و باید جدی گرفته شود چرا که به شما کمک خواهد کرد بتوانید با دید بهتری مطالعه را شروع کنید.
مرحله دوم: سوال کردن برای یافتن پاسخ سوالات احتمالی
حال که با موضوعات و سرفصل‌های کتاب آشنا شدید بهتر است هر سوالی که در مورد موضوعات کتاب دارید به ذهنتان می‌رسد یاداشت کنید. این کار ممکن است وقت‌گیر باشد اما به شما کمک خواهد کرد که تمرکز بیشتری داشته باشید و در نهایت مطالعه مفید نیز خواهید داشت.
علاوه بر این مطرح کردن سوال کمک می‌کند مغز شما برای یادگیری مطالب جدید آماده شده و فعال‌تر باشد. طرح سوال و در ادامه پیدا کردن جواب آن‌ها کمک می‌کند که مطالب به طور کامل در ذهن شما باقی بماند.
مرحله سوم: مطالعه ریزبینانه برای درک عمیق و یادگیری مطالب
وقتی به این مرحله رسیدید ذهن شما آماده مطالعه و درک مطالب است. بنابراین شما باید با تمرکز کامل و به صورت دقیق تمام مطالب را بخوانید و حفظ نمایید. یادداشت برداری را فراموش نکنید چرا که کمک می‌کند مطالب مهم بیشتر در ذهن شما باقی بماند. پس از یادگیری مطالب سعی کنید تمرینات کتاب را حل کنید و تست بزنید.
خط کشیدن زیر نکات مهم، روشی است که اگر به درستی اجرا شود، می‌تواند مفید باشد. با این حال، بسیاری از افراد این کار را به صورت مکانیکی انجام می‌دهند و به جای تمرکز بر فهم عمیق مطلب، صرفاً به دنبال کلمات کلیدی برای خط کشیدن هستند. این رویکرد نه تنها به یادگیری کمک چندانی نمی‌کند بلکه می‌تواند مانع تمرکز بر مفاهیم اصلی شود. روش صحیح این است که ابتدا مطلب را به طور کامل بخوانیم و درک کنیم و سپس نکات کلیدی را مشخص کنیم.
در مقایسه با روش‌هایی مانند خط کشیدن زیر نکات مهم یا هایلایت کردن، حاشیه‌نویسی کمی پیچیده‌تر است و نیازمند تفکر و تحلیل بیشتری است. با این حال، همچنان محدود به یادداشت‌برداری در حاشیه صفحه است و نمی‌تواند به درک عمیق و پایدار مطالب کمک کند.
خلاصه‌نویسی، روشی فعال برای یادگیری است که در آن، شما به جای صرفاً خواندن متن، به طور فعال درگیر فرآیند یادگیری می‌شوید. با خلاصه کردن مطالب به زبان خودتان، درک عمیق‌تری از مفاهیم پیدا می‌کنید و به خاطر سپاری آن‌ها را آسان‌تر می‌کنید. این روش نسبت به روش‌های پссив مانند خط کشیدن زیر نکات مهم یا هایلایت کردن، کارآمدتر است؛ اما همچنان محدودیت‌هایی دارد.
مرحله چهارم: یادآوری مطالب با زبان خود برای آمادگی بیشتر
پس از به پایان رسیدن مطالعه و یادگیری مطالب بهتر است قدرت یادگیری خود را بسنجید. برای اینکار می‌توانید مطالب خوانده شده را یک بار با زبان خود بیان کنید. بازگویی مطالب کمک می‌کند که مطالب بیشتر و دقیق‌تر در ذهن شما باقی بماند چرا که مطالب را از دیگاه خود مرور می‌کنید و به ذهن می‌سپارید.
مرحله آخر و سرنوشت ساز: مرور مطالب خوانده شده
هنگام مطالعه تمام مطالب در ذهن شما باقی می‌ماند اما پس از گذشت یک مدت کوتاه از یاد خواهد رفت. در این زمان باید وارد عمل شوید و مطالبی که یادداشت کرده‌اید را مرور نمایید. مرور مداوم و مرتب مطالب گذشته به شما کمک خواهد کرد که مطالب در ذهن شما تازه باقی بمانند. مرور مطالب همچون استارت زدن به ماشین است وقتی مطالب را مرور می‌کنید ذهن شما آماده حرکت می‌شود و تمام مطالبی که قبلا خوانده‌اید را به یاد خواهد آورد.
مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار در افزایش قدرت یادگیری
حال که روش صحیح مطالعه را یاد گرفتید باید روی سایر عوامل کار کنید تا کیفیت و قدرت مطالعه‌تان بهتر از قبل شود. به همین منظور در این بخش تکنیک‌های افزایش قدرت یادگیری را برای شما بیان خواهیم کرد. اگر بتوانید این تکنیک‌های ساده را عملی کنید کیفیت مطالعه شما بهتر شده و می‌توانید سرعت یادگیری خود را افزایش دهید. تکنیک‌های افزایش قدرت و سرعت یادگیری عبارت‌اند از:
1- تمرکز خود را بالا ببرید.
مهم‌ترین دغدغه اکثر افراد نداشتن تمرکز کافی هنگام مطالعه یا انجام یک فعالیت خاص است. اگر بتوانید بهترین راه افزایش تمرکز را به کار گیرید، روند مطالعه و یادگیری برای شما آسان‌تر شده و با سرعت بیشتری فرآیند یادگیری را سپری خواهید کرد. برای افزایش تمرکز خود باید تمام افکار و وسایل مزاحم را از خود دور کنید. برای مثال باید تا جایی که می توانید در یک مکان خلوت و به دور از صدای ماشین، تلویزیون و وسایلی همچون موبایل درس بخوانید.
2- استرس و اضطراب را ریشه کن کنید.
استرس و اضطراب دو قاتل خاموشی هستند که شما را از مسیر اصلی خارج کرده و با مشکلات زیادی رو به رو خواهند کرد. البته داشتن کمی استرس و اضطراب طبیعی است اما اگر از میزان عادی خود خارج شود مشکلات جدی را برای شما به وجود خواهد آورد. ورزش منطم، داشتن خواب کافی، افزایش افکار مثبت و تاکیدی، تفریح و گردش با دوستان، خندیدن و گوش دادن به موسیقی جزو راهکارهای ثابت شده برای کنترل اضطراب و استرس هستند.
3- برنامه ریزی را فراموش نکنید.
بدون برنامه‌ریزی نمی‌توان هیچ کاری را به درستی انجام داد چرا که با مشکلات غیرمنتظره زیادی مواجه خواهید شد. شما باید برای مطالعه کردن، تغذیه، خواب و استراحت تان برنامه منظمی داشته باشید. اگر در مطالعه زیاده‌روی کنید و بدون تغذیه مناسب و خواب کافی این کار را انجام دهید وضع بدتر شده و با مشکلاتی همچون افسردگی رو به رو خواهید شد.
4- مطالعه گروهی را در دستور کار خود قرار دهید.
مطالعه گروهی با دوستان علاقه‌مند به درس کمک می‌کند که شما با روحیه بهتری درس بخوانید. علاوه بر این هر زمان که مشکل درسی داشته باشید می‌توانید با یکدیگر مشورت کنید و از تجربیات هم استفاده نمایید. حتما از دوستان علاقه‌مند به درس و منظم برای مطالعه گروهی استفاده کنید. مطالعه در کتابخانه نیز بهتر از هر مکان دیگری برای این مدل درس خواندن مناسب است که باید آن را در نظر داشته باشید.
نتیجه گیری
در این مقاله نحوه صحیح مطالعه و روش‌های کاربردی برای افزایش قدرت یادگیری را مورد بررسی قرار دادیم. مطالعه صحیح و اصولی به شما کمک خواهد کرد که یک قدم از رقبای درسی و کنکوری خود جلوتر باشید و راه رسیدن به موفقیت را برای خود هموار کنید. آینده شما به کنکور و نتیجه آن بستگی دارد. بنابراین با مطالعه درست و افزایش قدرت یادگیری تان می‌توانید آینده‌ای درخشان برای خود رقم بزنید.
امیدوارم از خواندن این مقاله لذت برده باشید. شما چه راهی برای افزایش قدرت یادگیری می‌شناسید؟ خوشحال می‌شویم تجربیات خود را در قسمت نظرات با ما و سایر دوستان به اشتراک بگذارید.