قدرت تمرکز یکی از تاثیر گذار‌ترین مواردی است که در بهبود عملکرد فردی و گروهی افراد تاثیر می‌گذارد. اگر هنگام کار یا مطالعه تمرکز کافی نداشته باشید عملکرد شما پایین آمده و نمی‌توانید آن طور که باید کارهای خود را پیش ببرید.
اما جای هیچگونه نگرانی نیست چون با انجام یک سری کارها می‌توان قدرت تمرکز را افزایش داده و کارها را با کیفیت بهتری انجام داد. در این مقاله راه‌های افزایش تمرکز را به شما معرفی خواهیم کرد. پس اگر جزو افرادی هستید که با مشکل عدم تمرکز همراه هستید و می‌خواهید کیفیت مطالعه خود را بالا ببرید در ادامه با کتاب کنکور همراه باشید.
بیشتر بخوانید: مطالعه مفید چیست و چگونه می‌توان مطالعه مفید و اصولی انجام داد؟
تمرکز چیست؟
به بیان ساده می توان گفت تمرکز در واقع همسویی ذهن آدمی با خواست و اراده‌ی اوست . اوج تمرکز زمانی ایجاد می‌شود که ذهن و روح و دل، همه مشغول یک کار و یک هدف مشخص باشد. بهترین نتایج در هر کاری حاصل همین اتفاق است اما این کار در کلام ساده به نظر می رسد واقعیت، تجربه و آنچه محققان دریافته‌اند نشان می‌دهد که نهایت مدتی که افراد واقعا بر کار یا هدف خود متمرکزند 6 ساعت در هفته است که این ساعات هم اغلب ساعات آغازین صبح و ساعات پایان شب هستند.
مهمترین تفاوت میان افراد موفق و ناموفق همین تمرکز است . پس چه بهتر که قبل از هر کاری ابتدا به دنبال یافتن عملی‌ترین و سودمندترین راه‌های افزایش تمرکز باشیم. افزایش تمرکز و به ویژه یافتن راه‌های افزایش تمرکز هنگام درس خواندن چندان دشوار نیست. مهمترین نکته در این راه تمرین و مداومت است.
چه عواملی باعث کاهش تمرکز می‌شوند؟
افزایش تمرکز فرایندی تدریجی و مرحله مرحله است. قدم اول برای رهایی از حواس‌پرتی و رسیدن به اوج تمرکز؛ پیدا کردن دلایل و ریشه‌های حواس‌پرتی و عوامل عدم تمرکز است. مسلما مغزی که خواب و استراحت کافی نداشته، ذهنی که درگیر هیجانات احساسی، غم، اندوه، نگرانی و تشویش است، فردی که مدام و بی‌هدف در فضای مجازی سیر می‌کند نمی تواند بر موضوع و کار خاصی تمرکز کند.
در کنار این موارد گاه حتی کم نوشیدن آب، احساس گرسنگی، خشم فرو خورده‌ای که به درستی ابراز نشده، مشکلات مالی و خانوادگی، عدم اعتماد به نفس، خود کم بینی یا خود بزرگ بینی و بی نظمی و شلوغی محیط اطراف، پذیرش مسئولیت بدون در نظر گرفتن شرایط و واقعیت ها، همه و همه می تواند دلیل مهمی برای عدم تمرکز باشد. علاوه بر این ها دلایل فردی و شخصیتی و مشکلات بی شمار دیگری نیز وجود دارد که هر یک می‌تواند هر لحظه به سهولت تمرکز فرد را به هم بزند.
اگر واقعا در پی افزایش تمرکز هستید پیشنهاد می شود ابتدا و هر چه سریعتر با کاغذ و قلم آشتی کنید. تمام نگرانی‌ها و عواملی که می‌تواند تمرکز شما را تحت تاثیر قرار دهد صادقانه و با دقت بنویسید تا بتوانید تا حد ممکن آنها را حذف کنید.
اختصاص دادن تنها چند دقیقه در روز به نوشتن و به روی کاغذ آوردن دغدغه ها، احساسات، نگرانی ها و هر آنچه ناخودآگاه شما را درگیر کرده باعث تخلیه هیجانی شده و بسیاری از عوامل عدم تمرکز را از بین می‌برد. اگر واقعا به دنبال افزایش تمرکز و دقت هستید این راه را امتحان کنید.
حقایق ناگفته درباره داشتن قدرت تمرکز
واقعیت برآمده از تحقیقات دانشمندان روانشناسی نشان می‌دهد پس از هر بار که تمرکز خود را از دست می‌دهیم حداقل 25 دقیقه زمان می‌برد تا دوباره به تمرکز لازم دست یابیم شاید به خاطر همین واقعیت است که گاه هنگام انجام کاری که معمولا یک ساعت زمان می‌برده است حدود سه یا چهار ساعت زمان از دست داده ایم.
انجام و البته تکرار تمرین‌های افزایش تمرکز به مرور باعث می‌شود که ذهن از پریدن این شاخه به آن شاخه پرهیز کرده و تمام توجه خود را به شکل کاملا ارادی بر فعالیت مد نظر شما معطوف نماید. مسلما با افزایش تمرکز و زمانی که تمام انرژی ذهن معطوف به کاری مشخص است درصد خطا به پایین‌ترین سطح کیفیت و بهره وری به بالاترین حد ممکن می‌رسد.
شاه کلید افزایش تمرکز و دقت نظم، برنامه ریزی و پرهیز از پرداختن همزمان به چند کار است .اگر شما هم از جمله افرادی هستید که به توانایی خود در انجام چند کار همزمان می بالند با عرض شرمندگی باید گفت این توانایی ظاهری قاتل تمرکز شماست و مهمتر آنکه انجام دادن چند کار به شکل همزمان ضریب هوشی شما را نیز نابود می‌کند چرا که به مرور مغز عادت توجه به جزئیات را از دست می‌دهد و این یعنی کاهش آی کیو
راه‌های افزایش تمرکز
چه دانش‌آموز و دانشجو باشید و به دنبال راه‌های افزایش تمرکز هنگام درس خواندن و چه بزرگسالی پر مشغله که به دنبال راه های افزایش تمرکز هنگام انجام کارهای متعدد و سنگین است؛ مهمترین و عملی‌ترین توصیه برنامه‌ریزی است.
برنامه‌ریزی شما را از شر دغدغه‌های اضطراب آور و کارهای عقب‌مانده خلاص می‌کند و به ویژه اینکه با برنامه‌ریزی درست به راحتی و با خیالی آسوده می‌توانید در زمان مشخص ذهن خود را تنها بر روی یک فعالیت مشخص متمرکز کنید. اما نکته قابل توجه این است که منظور ما از برنامه‌ریزی به هیچ عنوان برنامه‌ریزی‌های غیر واقعی و زمان‌بندی‌های سختگیرانه و تنش آفرین نیست چرا که تجربه ثابت کرده برنامه‌ریزی‌های این چنینی نه تنها کمکی به افزایش تمرکز نمی‌کنند بلکه منجر به ایجاد استرس و عذاب وجدان بیشتر شده و نتیجه‌ی عکس می‌دهد.
بهترین روش برنامه ریزی برای افزایش تمرکز
بهترین و اصولی‌ترین روش برنامه‌ریزی بسیار ساده است. کافی است که ابتدا تمام کارها و فعالیت‌های روزانه‌ی خود را بر روی کاغذ یادداشت نموده و سپس به ترتیب اولویت آنها را شماره‌گذاری نمایید به این ترتیب در پایان روز حتی اگر موفق به انجام کامل برنامه‌های مد نظرتان نشده باشید دست کم آسوده خاطر خواهید بود که مهمترین کارها را انجام داده‌اید.
با تکرار این روند به مرور برنامه‌ای منظم، اهدافی به انجام رسیده و از همه مهمتر خاطری آسوده خواهید داشت و این مهمترین اصل در افزایش تمرکز است.
تکنیک های ساده و عملی برای افزایش تمرکز
اولین و مهمترین تکنیک افزایش تمرکز توجه به سلامتی است چرا که حتی یک سردرد ساده می‌تواند تمرکزمان را از بین ببرد. اما برای افزایش تمرکز چه باید کرد ؟
-
آشتی با طبیعت:
یکی از مهمترین تکنیک افزایش تمرکز آشتی با طبیعت است. حضور مداوم در محیطی که لبریز از آرامش و نشاط و سرسبزی طبیعت باشد می‌تواند کمک بزرگی به افزایش تمرکز نماید. حتی اگر به شدت گرفتار هستید و زمان کافی برای رفتن به بوستان و دامان طبیعت را ندارید حداقل از قرار دادن گلدان سبز و شاداب در محیط کار و زندگی خود غافل نشوید.
-
استراحت :
برای موفقیت در افزایش تمرکز از استراحت غافل نشوید. منظور از استراحت خوابیدن‌های طولانی نیست چرا که خواب طولانی می‌تواند نتیجه‌ی عکس در روند افزایش تمرکز ایجاد نماید توجه کنید تنها 15 دقیقه بله فقط 15 دقیقه استراحت عصرگاهی برای افزایش تمرکز کافی است.
-
پرهیز از افراط در استفاده از وسایل ارتباطی:
سالهاست بشر به اتکای فناوری در جستجوی آسایش و آرامش است اما نکته‌ی قابل تامل این است که زیاده‌روی در استفاده از تکنولوژی به ویژه فناوری‌های ارتباطاتی مانند تلفن، پیامک، صفحات مجازی، رسانه ها و شبکه های اجتماعی تاثیری مخرب بر افزایش تمرکز انسان دارند.
بنابراین اگر به دنبال افزایش تمرکز و کسب نمره ای درخشان در امتحان و یا نتیجه ای عالی در پروژه های خود هستید حداقل در هنگام کار و درس خواندن تلفن همراه اینترنت و هر گونه وسیله‌ی پیام‌رسان را از خود دور کنید .
-
اولویت بندی کارها:
مغز ما طوری طراحی شده است که توانایی انجام چندین کار همزمان را ندارد. وقتی از این شاخه به آن شاخه می‌پرید و کارها را نصفه و نیمه رها می‌کنید قدرت تمرکز مغز کاهش می‌یابد. این موضوع سبب می‌شود که میزان بازدهی شما پایین‌تر بیاید و شما نتوانید آن طور که باید کارها را انجام دهید. برای افزایش تمرکز و انجام کارها با کیفیت بالا، بهتر است کارها را اولویت بندی کنید و در زمان مناسب انجام دهید.
-
برای خودتان هدف تعیین کنید:
هدف‌گذاری جزو مهمترین عواملی است که قدرت حافظه و تمرکز شما را افزایش خواهد داد. شما می‌توانید برای خودتان هدف‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت تعیین کنید و در راستای رسیدن به اهداف خود تلاش کنید. این کار شور و اشتیاق شما را افزایش داده و کمک می‌کند که با دقت و تمرکز بیشتری کارهای خود را انجام دهید.
گوش سپردن به موسیقی آرام بخش، صدای جان بخش طبیعت، رایحه‌های ملایم به ویژه رایحه گیاهانی مانند رزماری، حل جدول، پازل و بازی‌هایی که دقت توجه بالایی می‌طلبد، یوگا و تمرینات ذهنی، راز و نیاز با پروردگار می‌تواند عملکرد مغز را بهبود بخشیده و باعث افزایش تمرکز شود.
تکنیک‌های فراوانی برای افزایش تمرکز وجود دارد تکنیک‌هایی مانند تغییر چیدمان محیط، بی‌حرکت نشستن برروی صندلی به مدت حداقل 5 دقیقه، تمرکزهای 25 دقیقه ای برروی کاری ثابت، تمرکز با آینه، زل زدن به لیوان آب، تمرکز بر اشکال هندسی که خود ترسیم و رنگ آمیزی کرده‌اید همه این‌ها راه‌هایی آزموده و مفید برای افزایش تمرکز است.
برای افزایش تمرکز چه بخوریم؟
بالطبع تغذیه و مواد خوراکی در افزایش‌دقت و تمرکز نقش بسزایی دارند چنان‌که در طب سنتی به خوردن کشمش و مویز برای افزایش‌تمرکز و تقویت‌حافظه اشاره شده. به طور کلی رژیم غذایی سرشار از میوه سبزیجات، ماهی و میگو، سبزیجاتی مانند اسفناج و کلم قرمز به دلیل ویتامین‌ها و مواد مغذی و فیبر سرشاری که دارند در افزایش تمرکز موثرند.
به علاوه اینکه رعایت برنامه غذایی منظم به ویژه صرف صبحانه، بسیار در افزایش تمرکز تاثیر گذار است. البته باید گفت با وجود اینکه کافئین موجود در چای و قهوه و قند موجود در شیرینی ها با افزایش انرژی موقتا باعث افزایش تمرکز می‌شوند اما افراط در مصرف چای و شیرینی و شکلات می‌تواند تاثیر مخربی بر ذهن گذاشته حتی منجر به بروز استرس و افسردگی شود.
رعایت برنامه غذایی منظم به ویژه صرف صبحانه بسیار در افزایش تمرکز تاثیر گذار است. شاه کلید افزایش تمرکز پیروی از روش زندگی سالم، با نشاط منظم و فعال است. همواره شاد و پیروز و سلامت باشید.
آنچه گذشت تلاشی بود برای معرفی روش‌های کاربردی افزایش تمرکز که امیدوارم مفید بوده باشد.
اگر شما هم تجربه‌ای مفیدی در افزایش تمرکز دارید با بیان آن ما را خوشحال می‌کنید. بی صبرانه منتظر نظرات سازنده و کامنت‌های شما خوبان هستیم.
در این مقاله بهترین راه‌های افزایش تمرکز را به شما معرفی کردیم. هر یک از مواردی که داخل مقاله بیان شده است به تنهایی کافی نیست و اگر می‌خواهید قدرت تمرکز خود را بالا ببرید باید همه موارد ذکر شده را رعایت کنید.
برای اینکه تمرکز بالایی داشته باشید و بتوانید کارها را با کیفیت بهتری انجام دهید باید تلاش و تمرین کنید. اگر بتوانید عوامل حواس پرتی را از بین ببرید و راه حل‌های ذکر شده را اجرا کنید بدون شک تمرکز شما روز به روز بیشتر شده و می‌توانید عملکرد بهتری داشته باشید.
امیدوارم از خواندن این مقاله لذت برده باشید. شما چه روش‌های دیگری برای افزایش تمرکز می‌شناسید؟ خوشحال می‌شویم نظرات و تجربیات خود را با ما و سایر دوستان به اشتراک بگذارید.