بهترین منابع ادبیات فارسی امتحان نهایی دوازدهم

نکته ی دیگری که شاید قابل پیش بینی باشد، توجه بسیار زیاد طراحان سوال به این درس است. تا جاییکه طبق آخرین امتحان نهایی ادبیات فارسی برگزار شده، شاهد تعدد سوالات با بارم کم (غالبا ۲۵/۰ الی ۵/۰ نمره) بودیم که همین موضوع، تاثیر بسیار بالای ادبیات فارسی را آشکار میکند. اما اطمینان داشته باشید که اگر از ابتدای سال، با تلاش و کوشش فراوان به ادبیات فارسی بپردازید، حتما مانند دروس دیگر، به موفقیت دست خواهید یافت.

این بخش در کنار دستور زبان فارسی، مهم ترین قسمت های امتحان نهایی ادبیات را تشکیل میدهند. توصیه میشود تا از حفظ کردن آرایه های ابیات کتاب درسی به شدت پرهیز کنید. این کار تنها در تعداد کمی از ابیات و آرایه ها منطقی است. برای مثال میتوانید بخش هایی که از آرایه های معدود (مانند اسلوب معادله و …) استفاده شده را مشخص نموده و چندین بار مرور کنید تا ملکه ذهنتان شود. اما اکثریت تشخیص آرایه باید از مفهوم نشات بگیرد.

برای مثال در زمان تشخیص آرایه هایی مانند ایهام، اسلوب معادله، تمایز قائل شدن بین استعاره و مجاز و تعیین کنایه، بتوانید از مفاهیم متون و اشعار کتاب درسی ویا هر متن خارج از کتاب، کمک گرفته و به تشخیص درستی دست پیدا کنید. از آنجا که ممکن است در جلسه ی آزمون دچار اشتباه شوید، توصیه میشود تا هم در بخش آرایه های ادبی و نیز دیگر بخش ها، پاسختان را چند بار بررسی کنید تا از بی دقتی های شایعی که به علت اضطراب و استرس در جلسه ی آزمون به وجود می آیند، دوری کنید.

یکی از بخش های پرچالش و مهم امتحانات نهایی مربوط به بحث دستور است. این بخش علاوه بر تعیین نقس در جمله (که بخش اعظم دستور را تشکیل داده)، شامل بخش های مکمل دیگری مانند (تعداد جمله، شیوه بلاغی، نقش تبعی، انواع واو، انواع (ان) و …) میشود. برای آنکه بر این بخش مسلط شوید توصیه میشود تا در طی سال تحصیلی، به بررسی حالت دستور زبان تمام کتاب درسی بپردازید و بخش های مهم و نقاطی که ممکن از چالشزا باشند را به خاطر سپرده و در روز های پایانی دوره کنید.

برای پیدا کردن نقش کلمات باید مفهوم اجزای هر جمله را درک کنید (مثلا تشخیص مواردی از قبیل قید، صفت، متمم، مفعول و…) تا در صورت چالشی شدن سوال، موفق به پاسخدهی شوید. همچنین در این امر میتوانید از فرمول های معروف (برای مثال استفاده از (چه جور شد ؟) در تعیین فعل اسنادی) استفاده کنید. باتوجه به آنکه در حوزه ی دستور امکان طراحی سوالات سخت تر وجود دارد، توصیه میشود در صورت برخورد با این نوع سوالات در جلسه ی امتحان نهایی آمادگی ذهنی تان را حفظ کرده و عبور کنید.

پس از حل تمامی سوالاتی که میتوانید موفق به پاسخدهی آنان شوید، به حل سوالات چالشی تر برگه ی امتحانی بپردازید. پس منطق قبول نمیکند که با سوالات سخت و نفسگیر دست و پنجه نرم کنید، درحالیکه هنوز به تمامی سوالات آسان و متوسط پاسخ نداده اید. همچنین میتوانید از نمونه سوالات شبیه سازی شده تشریحی آزمون های آزمایشی استفاده کنید تا برای امتحانی دو یا سه پله سخت تر آماده باشید.

شما در صورتی در این بخش مشخص خواهید بود که به مفاهیم متون و اشعار کتاب درسی مسلط باشید. هیچ منطقی قبول نمیکند که برای تسلط بر معنی کردن، به حفظ کردن خط به خط معانی نوشته شده در کتب آموزشی پناه ببرید ؛ بلکه باید در ابتدا مفهوم هر جمله را درک کرده و سپس با کمی توضیح اضافه به پاسخ دهی سوالات (معنی کنید) بپردازید. اکثریت اشخاصی که با درس ادبیات فارسی ارتباط ضعیفی دارند در این بخش به چالشی بزرگ برخورد میکنند ؛ پس تلاش کنید تا با دیدی مثبت به این درس بپردازید.

نباید فراموش کنید که بعضی از اشعار موجود در کتاب درسی، معانی سخت و دور از ذهنی را به خود اختصاص میدهند، این موارد باید در طی سال تحصیلی و به وسیله ی خودتان مشخص شود تا در روزهای پایانی سعی در تکرار و تمرین معانی این بخش ها داشته باشید. با توجه به اینکه در سوالات (معنی کنید) تعداد جملات پرسیده شده زیاد است، توصیه میشود تا با دقت، درنهایت نظم و با خطی خوش و خوانا به تکمیل پاسخنامه اقدام کنید. علاوه بر این مورد، باید مواظب باشید تا از نوشتن خیلی زیاد و کم نوشتن پرهیز کنید چون ممکن است به ترتیب با مشکلات بی نظمی پاسخنامه و نبود بخشی از جواب سوال مواجه شوید.

این بخش را میتوان مهم ترین و البته ناسناخته ترین قسمت در امتحانات نهایی دانست. هر مقدار که از اهمیت تمارین انتهای هر درس صحبت کنیم باز هم کافی نیست. از آنجا که طبق روال امتحانات نهایی سال های گذشته از این قسمت ها طراحی سوال مستقیم و مشابه صورت گرفته است به شما توصیه میشود تا چند دفعه به حل تمامی کارگاه ها بپردازید و آنهارا بسیار جدی بگیرید. سعی کنید بر تمامی متون و اشعاری که در قلمرو های مختلف این کارگاه ها وجود دارد مسلط شده و از هر نظر (آرایه، دستور و معنی و مفهوم) آمادگی طراحی سوال داشته باشید.

همانگونه که میدانید در هر درس نشانه هایی از آموخته های موجود در بخش قلمرو های ادبی و زبانی وجود دارد، اما توصیه میشود تا به وسیله آموخته هایتان تمامی متون کتاب را بررسی کنید. در آخر فراموش نکنید که اگر سوالی با شیوه ای نو مطرح گردید و چنانچه قادر به پاسخ دهی آن نبودید، محتمل ترین پاسخی که به ذهنتان میرسد را در پاسخ نامه درج نمایید و هیچ قسمتی از پاسخنامه را خالی از نوشته نگذارید. در اکثریت مواقع بخشی از بارم سوال را دریافت خواهید کرد.

این بخش شامل آسانترین قسمت امتحانات نهایی است، به شرطی که به مرور و در تعداد زیادی از دفعات دوره شده تا در ذهن جای بگیرد. توصیه میشود تا برای حفظ شعر، درکنار مرور، سعی در برقراری ارتباط با اشعار به گونه ای مفهومی – عاطفی شکل بگیرد. در اکثریت مواقع این روش در کنار مرور چندین باره باعث میشود تا مدت زمان بسیار زیادی، شعر رابه خاطر داشته باشید. همچنین میتوانید از رمزگذاری در تاریخ ادبیات و حفظ شعر استفاده کنید. در بحث تاریخ ادبیات توجه داشته باشید که باید علاوه بر تسلط کامل بر نویسندگان و مترجمان، بر تک تک دروس ادبیات فارسی تسلط داشته باشید.

این تسلط باید به نحوی باشد که بدانید هر درس مربوط به کدام حوزه از ادبیات (ادبیات تعلیمی و …) بوده و سعی در بیان چه موضوعی داشته و اثر کیست. همچنین به صورت بسیار محدود و برای ایجاد چالشی اساسی، در این بخش از متون سوال و نویسندگانی که بعضا در متن کتاب از آنها اسم برده شده استفاده میشود (کتاب بینوایان اثر ویکتور هوگو). طبق آخرین امتحان نهایی فارسی برگزار شده، طراحان سعی دارند تا از قسمت هایی که سابقه ی طرح سوالات آسان داشته اند، سوالات چالشی تر طرح نمایند.

این کتاب منبعی جامع و بسیار مناسب برای موفقیت در امتحان نهایی ادبیات فارسی است و اگر میخواهید از ابتدای سال به بحث امتحان نهایی بپردازید و در ادبیات فارسی سطح متوسط رو به بالا دارید، این کتاب برای شما تالیف شده. یکی از ویژگی هایی که باعث تفاوت این کتاب با اکثریت کتب کمک درسی شده است، داشتن کتابچه ی همراه است. این کتابچه به تقریب ۸۰ صفحه داشته و به صورت بسیار دقیق و حرفه ای به واسطه ی درسنامه و ۳۱۰سوال آموزشی به آموزش دستور زبان فارسی (نقش کلمه و تعداد جمله و انواع واو و (ان) و …) میپردازد.

ساختار کتاب اصلی که تقریبا شامل ۱۶۵۰ سوال و در قالب ۳۴۰ صفحه است، به صورت درس به درس میباشد. در هر درس و در ابتدا به تدریس بخشهای مختلف آن پرداخته میشود، هر بیت از دروس کتاب از لحاظ هر سه قلمرو بررسی میشود و پس از حل کارگاه های متن پژوهی به سوالات تالیفی و نهایی سال های گذشته ای که مربوط به هر درس میباشد، برخورد مینماییم. ضمنا پاسخنامه ی تمامی سوالات این کتاب در انتهای آن قرار دارد. در انتهای کتاب هم امتحانات نهایی سال های گذشته قرار داشته که با حل آنان و با استفاده از پاسخهایشان، از تمام جهات برای یک امتحان مطلوب آماده میشوید. همچین در ابتدای هر درس، کیو آر کد مخصوص به هر درس قراردارد که حاوی فیلم آموزشی بوده و کلکسیون این کتاب تمام عیار را کامل میکند.

پر سوال مهرو ماه

همانطور که از نامش پیداست، در کنار درسنامه های کامل، این کتاب منبعی وسیع از سوالات مختلف میباشد. این کتاب شامل ۱۳۶۰ سوال و ۲۶۵ صفحه بوده و مناسب آن است که گام به گام و همراه با کتاب درسی به مطالعه ی آن بپردازید. هر درس شامل بخش درسنامه، سوالات امتحانی و پاسخ نامه است. درسنامه ی هر درس شامل قسمت های از قبیل : واژه های اصلی، واژه های فرعی، واژه های مهم و املایی، واژه های هم آوا، ایستگاه دانش ادبی، ایستگاه دانش زبانی است که در هر کدام، بخش هایی مرتبط با درس موجود، تدریس میشود.

هر بیتی که در متن دروس کتاب وجود داشته باشد، در بخش های واژه نامک، معنی و مفهوم، قلمرو ادبی، قلمرو زبانی بررسی میشود. سوالات امتحانی پس از درسنامه های مرتبط، شامل بخشی با عنوان یک گام فراتر است که آمادگیتان را تکمیل میکند. قسمت هایی که در درسنامه با عنوان فراتر از قلمرو مطرح میشود، عموما سابقه ی طراحی سوال چالشی ندارند اما برای اطمینان تالیف شده اند تا با توجه به اینکه اهمیت ادبیات فارسی بسیار زیاد بوده و امکان طراحی سوالات دشوار وجود دارد، پس در صورت لزوم از دانش موجود در این قسمت ها استفاده نمایید.

بانک نهایی خیلی سبز

این منبع شامل انبوهی از سوالات تالیفی و نهایی بوده و مخصوص آن است که در ابتدا بر درسی تسلط کامل پیدا کنید و سپس به وسیله ی سوالات موجود، دانشتان را به چالش بکشید. این کتاب شامل ۱۳۵۰ سوال و در قالب ۱۷۵ صفحه است. سوالات تمام ۱۸ درس این کتاب در قالب ۸۰ صفحه قرار داشته و پس از آن وارد بخش پاسخنامه میشویم. در این بخش، در ابتدای پاسخ سوالات هر درس درسنامه ای مختصر و مفید قرار دارد که شامل بخش های : واژه نامه، گروه املایی و روابط واژگان، املای واژه های مهم، دستور زبان، آرایه های ادبی، دانش ادبی، تاریخ ادبیات و معنی و مفهوم (که اکثریت ابیات دروس و قسمت های مهم متن را در بردارد) می‌شود.

در انتهای کتاب بخش ضمیمه ای قرار دارد که در قالب ۱۳ صفحه به بیان نکاتی مهم پیرامون آرایه های ادبی، دستور زبان فارسی، تاریخ ادبیات جامع می پردازد. در انتهای کتاب هم شاهد امتحانات نهایی سال های گذشته به همراه پاسخشان هستیم. این منبع به اشخاصی که بیشتر نیاز به سوالات فراوان داشته و همچنین در درس ادبیات، سطح متوسط رو به پایینی دارند توصیه میشود. در انتهای کتاب هم شاهد امتحانات نهایی سال های گذشته هستید که کمالات این منبع را کامل گرداند. این منبع میتواند برای اشخاصی با سطح متوسط رو به پایین مطلوب باشد.

غول نهایی مبتکران

با تسلط کامل بر کتاب درسی و با کمک این کتاب به راستی شاید بتوان گفت میتوانید بر غول امتحان نهایی مسلط شوید. این کتاب شامل ۱۴۰ صفحه و در سه قالب کلی ایستگاه های تمرین، اردوهای تدارکاتی و درسنامه های درس به درس تالیف شده و چینشی مطابق با نوبت اول و دوم کتاب دارد و در ابتدا ایستگاه و اردو نوبت اول (درس ۱-۹)، ایستگاه و اردو نوبت دوم (کل کتاب) و درسنامه ها آورده شده. در درس نامه ی هر درس، ذیل سه قلمرو و قسمت معنی و مفهوم، به بیان نکات هر درس به صورت خلاصه و مفید، پرداخته شده است.

اردوهای تدارکاتی شامل آزمون های شبیه ساز نزدیک ترین امتحانات نوبت اول و دوم (به سال چاپ کتاب) است. در انتهای کتاب برای درس های مهمی مانند دروس ۱,۶,۷,۸,۱۶ فیلم های آموزشی به همراه رمزینه ها مربوطه قرار داده شده است تا ویژگی های این کتاب را تکمیل کند. در انتها اگر در درس ادبیات فارسی سطح متوسط رو به بالا دارید، استفاده از این کتاب توصیه میشود.

امتحانت مهر و ماه

در ایام منتهی امتحان نهایی، نیازمند منبعی مفید و کاربردی برای جمع بندی تمام مطالب ادبیات فارسی هستید. این کتاب در قالب ۷۵ صفحه و ۱۰_۱۵ امتحان نهایی تالیف شده است. در ابتدا شاهد خلاصه درس هایی در قالب ۱۴ صفحه هستیم که در آنها ضمن تدریس قلمرو و کارگاه های متن پژوهی، به بیان نکات مهم پرداخته شده. در انتهای کتاب علاوه بر واژگان املایی مهم و کنایه های مهم کتاب درسی، شاهد پاسخ نامه امتحانات نهایی تالیفی و نهایی هستیم. همچنین این کتاب شامل چند فیلم آموزشی است که میتوانید برای جمع بندی مطالب از آن استفاده کنید. همچینن این کتاب میتواند برای اشخاصی که آمادگی ندارند مفید واقع شده و میتواند آمادگیشان را به حد مطلوبی برساند.

ترتیب	منبع	نوع	توضیحات
1	فرمول بیست گاج	آموزشی	اگر در درس ادبیات فارسی میخواهید از همان اول سال و گام به گام کتاب درسی برای امتحان نهایی آماده شوید، این منبع مناسب شماست. داشتن کتابچه ی همراه به منظور آموزش دستور زبان فارسی، یکی از ویزگی های متمایز کننده ی این کتاب است. همچنین میتوانید با کمک درس نامه های خط به خط و سوالات نهایی سال های گذشته و تالیفی و فیلم های آموزشی مخصوص به هر درس از هر لحاظ آماده باشید. این منبع را میتوان مناسب اکثریت طیف دانش آموزان دانست.
2	پرسوال مهر و ماه	آموزشی	این منبع در کنار درسنامه هایی که خط به خط کتاب را پوشش میدهد، شامل انبوهی از سوالات تالیفی و نهایی سال های گذشته بوده و حتی در عناوینی با نام (یک گام فراتر) به فکر آن است که بتوانید از پس امتحان سخت ادبیات فارسی عبور کنید. این کتاب برای اشخاص متوسط رو به  بالا مناسب است و باید از ابتدای سال به مطالعه ی دقیق آن بپردازید تا موفق شوید.
3	بانک نهایی خیلی سبز	سنجشی	اگر  میخواهید پس از مطالعه ی کامل هر درس، دانسته هایتان به وسیله ی حل سوالات گوناگون مورد سنجش قرار گیرد، این منبع مناسب شماست. همچنین میتوانید در درسنامه هایی که در انتهای کتاب و در کنار پاسخنامه ی سوالات هر درس وجود دارد، نکات مهم و کلیدی هر درس را مرور کرده و به آنها توجه کنید. این کتاب میتواند اشخاصی با سطح متوسط رو به پایین در این درس را بهره مند نماید.
4	غول نهایی مبتکران	سنجشی	این منبع به واسطه ی ایستگاه های تمارین و اردوهای تدارکاتی ، مجموعه ای از سوالات تالیفی، شبیه ساز و نهایی سال های گذشته را در دسترستان قرار خواهد داد. همچنین میتوانید از درسنامه های خلاصه و مفید این منبع ، به عنوان جمع بندی و ذکر نکات مهم هر درس استفاده کنید. در پایان اگر در ادبیات سطحی متوسط رو به بالا دارید و نیازمند به چالش کشیدن دانسته هایتان هستید، این منبع مناسب شماست.
5	امتحانت مهرو ماه	جمع بندی	اگر نیازمند منبع مناسبی به منظور جمع بندی مطالب خوانده شده ی در طول سال هستید، این منبع میتواند در ایام نزدیک به امتحان نهایی ادبیات فارسی مفید واقع شود. این کتاب در ابتدا به بیان خلاصه درس هایی کوتاه و مخصوص جمع بندی هر درس پرداخته و سپس تعدادی از امتحانات نهایی تالیفی و سال های گذشته را شامل میشود. در صورت اشکال میتوانید از فیلم های آموزشی مخصوص جمع بندی کتاب درسی استفاده نمایید. همچنین این کتاب برای کسانی که آمادگی کافی ندارند میتواند مفید واقع شود و آمادگیشان را به سطح مطلوبی برساند.

کلام پایانی

در سال کنکور باید فراموشکار باشید !!!

شاید در ابتدا از شنیدن این سخن تعجب کنید، اما اگر میخواهید در سال کنکور موفق شوید و به اهداف دلخواهتان دست پیداکنید، باید در بخش هایی از این مسیر پرفراز و نشیب، فراموش کنید. هنگامی که در طی سال منتهی به کنکور، به موفقیتی دست یافتید بایدبدانید که همه چیز تمام نشده و شما توانسته اید، فقط از سد بخشی از مسیر عبور کنید.

باید موفقیتتان را فراموش کنید و به ادامه ی مسیر پرداخته و برای کسب موفقیت پایانی تلاش کنید که اگر چنین نکنید ممکن است دچار غرور کاذب شده و یا مسیر اشتباهی را ادامه دهید. همچنین اگر شکستی حادث شد، دنیا به آخر نرسیده و هنوز برای پیمودن ادامه ی مسیر بسیار وقت دارید و با تلاش، پشتکار، امید و توکل حتما به موفقیت میرسید. اگر در مواقع شکست هم فراموشکار نباشید، نا امید شده و از ادامه مسیر باز خواهید ماند. پس در صورت فراموش نکردن در هر دوحالت زیان خواهید دید.
در این مطلب سعی شد تا راهکارهای مهمی در در رابطه باموفقیت در امتحان نهایی ادبیات فارسی مطرح شود و به معرفی چند منبع مناسب جهت موفقیت پرداخته شود. امید است با استفاده از نکات و منابع موجود، گوی سبقت را از دیگر رقبا بربایید.